Uluslararası teslimat terimlerini anlama

Zorluk

İhracat yaptığınız yeni pazarla aranızdaki bir satış sözleşmesinin getirdiği tüm maliyetler ve risklerden kimin sorumlu olduğunu bilmeniz gerekir. Dünya genelindeki satış sözleşmelerinizde yer verilen uluslararası teslimat terimlerini bilmek, hem sizin hem de ürünlerinizi satın alanlar için olası belirsizlikleri ve yanlış anlamaları azaltır.

Amacınız

Sizinle müşterileriniz arasındaki karşılıklı yükümlülükleri anlamak.

Uluslararası Ticari Terimler: Her iki tarafı da mutlu eder

Uluslararası Ticari Terimler (Incoterms) kuralları, malların bir ülkeden diğerine taşındığı uluslararası satış sözleşmelerinde olası yanlış anlamaların önüne geçmek üzere oluşturulmuştur.

Bu kurallar Uluslararası Ticaret Odası tarafından oluşturulmuş ve uyarlanmıştır. Bunlar, dünya genelinde satışları kolaylaştırmak ve hukuki sorun riskini azaltmak üzere hem satıcıların hem de alıcıların yükümlülüklerini net bir şekilde tanımlar. Ticarete engel teşkil etsin diye değil, yardımcı olsun diye tasarlanmışlardır.

Incoterms, uluslararası ticaretteki gelişmelere uyum sağlayacak şekilde düzenli olarak güncellenir. Incoterms 2010, bu kuralların en son sürümüdür (Intercom 2020 yakında yayınlanacak) ve aşağıdakileri hesaba katacak şekilde uyarlanmıştır:

• Gümrüksüz serbest bölgelerdeki artış
• Ticari işlemlerde elektronik iletişimin kullanımındaki artış
• Malların dolaşımında güvenliği artırma çabası
• Taşımacılık uygulamalarındaki değişiklikler

Uluslararası teslimat terimleri, tedarikçi ile alıcı arasında, bir satış sözleşmesindeki maliyetler ve risklerden kimin sorumlu olduğu hususunda yüksek maliyetli bir yanlış anlama yaşanmasını önlemek amacıyla dünya genelinde satış sözleşmelerine eklenir.

Bu maliyetler ve riskler, aşağıdakiler için geçerli olabilir:

• Taşımacılık navlunları
• Sigorta
• Gümrük işlemleri
• Ödenecek vergiler

İhracatçılar için terimleri açıklığa kavuşturma

Yeni bir ülke ve hatta bölgeye ihracat yapacağınız zaman, mallarınızın satışına yönelik iş uygulamalarının farklı ülkelerde farklı şekillerde yorumlanması olasılığı, bir yanlış anlama riskini beraberinde getirir.

Bu kurallarda, malların satışına yönelik sözleşmelerde iş uygulamalarını yansıtan bir dizi üç harfli ticaret terimi net bir şekilde açıklanmaktadır.

Bu terimler esasen, ihracatçıların mallarını müşterilerine teslim ettiği süreçte ortaya çıkabilecek görevleri, maliyetleri ve riskleri açıklar.

Incoterms kuralı, satılan malın türüne, kullanılan taşımacılık yöntemine ve satıcı ile alıcının sigorta veya gümrükleme gibi diğer yükümlülüklerine uygun olarak belirlenir.

Incoterms ne işe yarar (ve yaramaz)

Öncelikle, Incoterms satış sözleşmesi yerine geçmez. Yalnızca aşağıdakileri netleştirir:

• Sevkiyatın ayarlanması yükümlülüğünü satış sözleşmesinin hangi tarafının üstlendiği
• Satıcının malları alıcıya ne zaman teslim edeceği
• Her bir tarafın hangi maliyetlerden sorumlu olacağı

Incoterms, malların mülkiyetinin devriyle veya bir sözleşme ihlalinden doğan sorunlarla ilgili değildir. Bu konular genellikle satış sözleşmesinde veya sözleşmeyi düzenleyen hukuk sisteminde ele alınır.

Incoterms 2010 kuralları ve siz

Sizin yükümlülükleriniz ve müşterinizin yükümlülükleri birbirinin aynasıdır. Bu yükümlülükler, taraflarca bizzat yerine getirilebileceği gibi, nakliyeciler ya da nakliye komisyoncuları gibi başka taraflar aracılığıyla da yerine getirilebilir. Sözleşme taraflarının (siz ve müşteriniz) bireysel yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir.

A	Satıcının Yükümlülükleri	B	Alıcının Yükümlülükleri
A1	Genel yükümlülükler	B1	Genel yükümlülükler
A2	Lisanslar, yetkilendirmeler, güvenlik izinleri	B2	Lisanslar, yetkilendirmeler, güvenlik izinleri
A3	Taşıma ve sigorta sözleşmeleri	B3	Taşıma ve sigorta sözleşmeleri
A4	Teslim etme	B4	Teslim alma
A5	Risklerin devri	B5	Risklerin devri
A6	Maliyetlerin paylaşımı	B6	Maliyetlerin paylaşımı
A7	Alıcıya yapılacak bildirimler	B7	Satıcıya yapılacak bildirimler
A8	Teslimat belgesi	B8	Teslimat kanıtı
A9	Kontrol, ambalajlama, işaretleme	B9	Malların incelenmesi
A10	Bilgi sağlama yardımı ve ilgili maliyetler	B10	Bilgi sağlama yardımı ve ilgili maliyetler

2010 Incoterms Kuralları iki farklı sınıfa ayrılır.

Birinci sınıftaki kurallar tercih edilen taşıma biçiminin türü ve sayısı ne olursa olsun kullanılabilen yedi kuralı içerir. Bu kuralları, ihraç edilen mallarınızın taşınmasının kısmen gemiyle yapıldığı durumlarda kullanabilirsiniz.

İkinci sınıftaki kurallarda teslimat noktası ve mallarınızın alıcıya taşındığı yer deniz veya kara su yolu limanlarıdır. Örneğin, Liverpool'dan Marsilya'ya ihracat yaparken.

Mallarınızın ihracat pazarlarınıza satışına yönelik sözleşmelerde bulabileceğiniz ticari hükümlerle ilgili üç harfli ticaret terimlerinin bir listesini aşağıda bulabilirsiniz.

Her bir üç harfli kuralın altında, kuralın satıcı olarak sizin ve müşteriniz için ne anlama geldiğine dair bir açıklama bulacaksınız.

Birinci sınıftaki Incoterms kurallarına ait terimler

EXW

Ex Works (belirlenmiş teslimat yeri) [İş Yerinde Teslim]

Mallar satıcının iş yerinde veya bir antrepo ya da fabrika gibi karşılıklı olarak mutabık kalınan bir yerde alıcının tasarrufuna bırakıldığında, satıcı teslimatı gerçekleştirmiş olur.

Alıcı şunlardan sorumludur:

• Yükleme
• Tüm nakliye maliyetleri
• Malların nihai varış yerine taşınması

Mallar satıcı tarafından yükleniyorsa yüklemeyle ilgili risk ve maliyet yine de alıcıya ait olur.

FCA

Free Carrier (belirlenmiş teslimat yeri) [Taşıyıcıya Masrafsız Teslim]

Satıcı:

• Malları, ihracat gümrük işlemleri gerçekleştirilmiş halde, belirlenmiş bir konumda alıcının tayin ettiği nakliyeciye teslim eder. Bu noktada risk alıcıya geçer

• Malların ithalat gümrük işlemlerinin yapılması, tüm ithalat vergilerinin ödenmesi veya tüm ithalat gümrük formalitelerinin yürütülmesi konularında hiçbir yükümlülük taşımaz

• Malları alıcının nakliyecisine yüklemekle yükümlüdür

CPT

Carriage Paid To (belirlenmiş varış yeri) [Taşıma Ödenmiş Olarak Teslim]

Riskin geçişi ve maliyetlerin devri farklı yerlerde gerçekleştiğinden bu kural kritiktir. Mallar ilk nakliyeciye teslim edildiğinde risk geçişi tamamlanmış olur.

Satıcı:

• Malları, mutabık kalınan bir yerde nakliyeciye veya satıcı tarafından tayin edilen başka bir kişiye teslim etmelidir

• Malların belirlenmiş varış yerine ulaştırılmasını sağlayacak nakliye maliyetleri için sözleşme ve ödeme yapmalıdır

CIP

Carriage and Insurance Paid to (belirlenmiş varış yeri) [Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim]

Riskin geçişi ve maliyetlerin devri farklı yerlerde gerçekleştiğinden, CPT kuralı gibi bu kural da kritiktir.

Satıcı:

• Malları, mutabık kalınan bir yerde nakliyeciye veya satıcı tarafından tayin edilen başka bir kişiye teslim eder

• Malların belirlenmiş varış yerine ulaştırılması için gerekli nakliye maliyetlerini ödemekle yükümlüdür

• Malların taşınma esnasında kaybolması veya zarar görmesi riskini teminat altına alan sigorta sözleşmesi yapar

• En azından, Institute Cargo Clauses (C) Klozları tarafından sağlanan minimum teminata uygun kargo sigortasını masrafları kendisine ait olmak üzere temin etmekle yükümlüdür

Bu sigorta:

• Saygın bir sigorta şirketiyle sözleşme edilir
• Alıcıya doğrudan sigortacıdan hak talebinde bulunma imkanı verir
• Sözleşmede öngörülen fiyatın en azından %10 fazlasını teminat altına alabilir
• Sözleşmenin yapıldığı para birimindedir

DAT

Delivered at Terminal (belirlenmiş liman terminali veya varış yeri) [Terminalde Teslim]

Mallar belirlenmiş limandaki belirlenmiş terminalde veya varış yerinde alıcının tasarrufuna bırakıldığında, satıcı teslimatı gerçekleştirmiş olur.

Burada "terminal" bir antrepo, konteyner parkı veya kara yolu, demir yolu ya da hava yolu kargo terminali gibi kapalı veya açık herhangi bir yeri ifade eder.

Malların terminale ulaştırılması ve terminalde boşaltılması ile bağlantılı tüm navlunları ve riskleri satıcı üstlenir.

DAP

Delivered at Place (belirlenmiş varış yeri) [Belirlenen Yerde Teslim]

Mallar, belirlenmiş varış yerinde gelen taşıma aracı üzerinde, boşaltılmaya hazır şekilde alıcının tasarrufuna bırakıldığında, satıcı teslimatı gerçekleştirmiş olur.

Malların belirlenmiş yere ulaştırılmasıyla bağlantılı tüm riskleri satıcı üstlenir.

Satıcı, varış yerinde malların boşaltılması için ayarlama yapmakla yükümlü değildir.

DDP

Delivered Duty Paid (belirlenmiş varış yeri) [Gümrük Ödenmiş Olarak Teslim]

Bu kural, malların varış yerine ulaştırılmasıyla bağlantılı tüm maliyetleri ve riskleri satıcının üstlenmesini gerektirir. Satıcı için en fazla yükümlülük getiren kuraldır. Satıcı hem ihracat hem de ithalat gümrük formalitelerini gerçekleştirmeli, tüm ilgili harçları ve vergileri ödemelidir.

Mallar için aşağıdaki şartların üçü de karşılandığında satıcı teslimatı gerçekleştirmiş olur:

• Alıcının tasarrufuna bırakılmaları
• Gelen ulaşım aracı üzerinde ithalat gümrük işlemlerinin yapılması
• Belirlenmiş varış yerinde boşaltılmaya hazır olmaları

İkinci sınıftaki Incoterms kurallarına ait terimler:

Mal ihraç ediyorsanız ve hem çıkış yeri hem de varış yeri, denizdeki bir liman veya iç su yolu ise yalnızca aşağıdaki kurallara uygun hareket etmeniz gerekir.

FAS

Free Alongside Ship (belirlenmiş sevkiyat limanı) [Gemi Doğrultusunda Masrafsız Teslim]

Bu kural deniz ve iç su yolu taşımacılığında yaygın biçimde kullanılır ancak malların gemi güvertesine ulaştırılmadan önce nakliyeciye devredildiği durumlarda uygun olmayabilir.

Mallar, belirlenmiş sevkiyat limanında geminin yanına, örneğin bir rıhtım üzerine bırakıldığında satıcı teslimatı gerçekleştirmiş olur.

Malların belirlenmiş bir sevkiyat limanında bir geminin yanına bırakıldığı andan itibaren, malların kaybolması veya zarar görmesiyle ilişkili satıcıya ait olan riskin geçişi tamamlanmış olur.

CFR

Cost and Freight (belirlenmiş varış limanı) [Mal Bedeli ve Navlun Ödenmiş Olarak Teslim]

Riskin geçişi ve maliyetlerin devri farklı yerlerde gerçekleştiğinden bu kural kritiktir. Her ne kadar kuralda her zaman bir varış limanı belirtilse de riskin alıcıya geçtiği sevkiyat limanı belirtilmeyebilir.

Satıcı şunları yapmakla yükümlüdür:

• Malları gemi güvertesine teslim etme
• Malların belirlenmiş varış limanına ulaştırılmasını sağlayacak maliyetler ve navlun için sözleşme ve ödeme yapma

Mallar gemi güvertesine ulaştığında, malların kaybolması veya zarar görmesi riskinin tedarikçiden geçişi tamamlanmış olur.

CFR kuralının kullanılması durumunda, mallar varış yerine ulaştığında değil, nakliyeciye teslim edildiğinde satıcı yükümlülüğünü yerine getirmiş olur.

CIF

Cost, Insurance, and Freight (belirlenmiş varış limanı) [Masraflar, Sigorta ve Navlun Ödenmiş Olarak Teslim]

Satıcı şunları yapmakla yükümlüdür:

• Malları gemi güvertesine teslim etme

• Malların belirlenmiş varış limanına ulaştırılmasını sağlayacak maliyetler ve navlun için sözleşme ve ödeme yapma

• Malların taşınma esnasında kaybolması veya zarar görmesiyle ilgili alıcıya ait olan riski teminat altına alan sigorta için sözleşme yapma

• Yalnızca minimum teminat sağlayan sigorta yaptırma

Mallar gemi güvertesine ulaştığında, malların kaybolması veya zarar görmesi riskinin tedarikçiden geçişi tamamlanmış olur.

CIF kuralının kullanılması durumunda, mallar varış yerine ulaştığında değil, nakliyeciye teslim edildiğinde satıcı yükümlülüğünü yerine getirmiş olur.

Revised American Foreign Trade Definitions (RAFTD) [Revize Edilmiş Amerikan Dış Ticaret Tanımları], ABD Ticaret Odası tarafından ilk olarak 1941 yılında uyarlanmıştır. Bu kadar uzun süredir kullanılmalarına rağmen bu terimlere, uluslararası ticari işlemlerde daha yaygın biçimde kullanılan ICC Incoterms arasında rastlayamazsınız. Bununla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki fiyat teklifi taleplerinde bunları bulabilirsiniz. Bu kuralları, Incoterms 2010 ile karşılaştırabilmeniz için aşağıda sıraladık.

Revised American Foreign Trade Definitions (Revize Edilmiş Amerikan Dış Ticaret Tanımları) için pratik rehber

Ex Point of Origin (belirlenmiş menşe noktası) [Menşe Noktasında Teslim]

Satıcı:

• Malları alıcıya belirlenmiş bir yerde, çoğunlukla kendi fabrikası, tesisi veya antreposunda teslim eder

Alıcı:

• Malların nakliye aracına yüklenmesinden başlayarak varış yerine ulaştırılmasına kadar tüm maliyet ve sorumlulukları üstlenir

FOB

Free on Board (çıkış noktasındaki veya sevkiyat limanındaki belirlenmiş ülke içi nakliyeci) [Gemide Masrafsız Teslim]

Bu kuralın kullanıldığı birkaç durum vardır. İçeriği EXW kuralıyla aynı bile olabilir.

Satıcı:

• Malları belirlenmiş çıkış noktası, ihracat noktası veya sevkiyat limanında yüklenmek üzere ulaştırmakla ya da bu işi yapacak bir ülke içi nakliyeciye teslim etmekle yükümlüdür

Not: Belirlenmiş nokta alıcının ülkesinde bile olabilir.

FAS

Free Alongside Ship (belirlenmiş varış limanı) [Gemi Doğrultusunda Masrafsız Teslim]

Satıcı aşağıdaki durumda teslimatı gerçekleştirmiş olur:

• Mallar belirlenmiş ihracat limanında yüklenmek üzere deniz nakliye aracının bulunduğu noktaya (iskele, mavna vb.) ulaştırıldığında

C&F

Cost and Freight (belirlenmiş varış limanı) [Masraflar ve Navlun Ödenmiş Olarak Teslim]

Satıcı:

• Yurt içi kara taşıma ve kargonun bir deniz taşıtına yüklenmesi maliyetlerini karşılar
• Sevkiyat limanından varış limanına kadar okyanus navlunlarının maliyetlerini karşılar

CIF

Cost, Insurance, and Freight (belirlenmiş varış limanı) [Masraflar, Sigorta ve Navlun Ödenmiş Olarak Teslim]

Bu kural C&F kuralıyla aynıdır. C&F kuralının getirdiği yükümlülüklere ek olarak satıcı, malların taşınma esnasında kaybolması veya zarar görmesiyle ilgili alıcıya ait riski teminat altına alan bir sigorta için sözleşme yapar.

Ex Dock (belirlenmiş ithalat limanı) [Rıhtımda Teslim]

Satıcı aşağıdakileri üstlenir:

• Malların belirlenmiş bir limanda gemiden indirilmesi ve orada teslimata hazır hale getirilmesi sorumluluğu

• Gemiden boşaltma maliyeti de dahil olmak üzere, malların varış limanındaki rıhtımda boşaltılmasına kadar olan tüm maliyetler

Incoterms sayesinde, bir dahaki sefere bir satış sözleşmesini gözden geçirirken ihracat pazarınızla ilişkili maliyetler ve risklerden tam olarak kimin sorumlu olduğunu çok daha kolay anlayabileceksiniz. Böylece, yeni müşterilerinizle iş yaparken gereksiz yanlış anlamalar yaşanmayacaktır.

Özet kontrol listesi

Bir satış sözleşmesi imzalanmadan önce aşağıdakilerin kontrol edilmesi önemlidir:

• Yükümlülüklerinizi netleştirecek olan Incoterms 2010
• Hangi sınıftaki Incoterms kurallarının sizin için geçerli olduğu
• Sözleşmede yer alan üç harfli Incoterms